Al 50 jaar natuurlijk!

In 2021 bestaat de Natuur en Milieufederatie Limburg 50 jaar! ‘Al 50 jaar natuurlijk!’ is de slogan die we hebben gekozen voor ons jubileumjaar. En dat is niet zomaar, want als provinciale belangenbehartiger voor natuur, milieu en landschap willen we de ‘natuurlijke’ en vanzelfsprekende partner zijn op weg naar een klimaatbestendig en biodivers Limburg. Op de eerste plaats voor onze achterban van meer dan 100 aangesloten organisaties. Maar zeker ook voor inwoners, gemeenten en bedrijven die vanuit verbinding en samenwerking een bijdrage willen leveren aan een nog mooiere en meer duurzame provincie. Niet meer dan natuurlijk toch?

Vanwege de coronamaatregelen konden we ons jubileum in 2021 niet vieren zoals we graag hadden gewild. Gelukkig ziet de situatie er anno 2022 een stuk gunstiger uit en kunnen we alsnog samen een toost uitbrengen op 50 jaar natuur- en milieubeweging in Limburg tijdens ons jubileumsymposium op 20 oktober 2022.

Bomenplatform: Samen 1 miljoen bomen planten in Limburg

Provincie Limburg, de voormalige stichting IKL, IVN en de Natuur en Milieufederatie Limburg lanceerden halverwege 2020 het gezamenlijke initiatief ‘Bomenplatform’. Met het platform werd het 1 miljoen bomenplan van de provincie gekoppeld aan Plan Boom van de landelijke Natuur en Milieufederaties. Hierdoor kwamen ook kleinschalige boomplantinitiatieven in aanmerking voor een subsidieregeling van de provincie. Plan Boom stelde procesgeld ter beschikking voor het aanjagen van de initiatieven. Dit gecombineerd zorgde ervoor dat veel gemeenten, lokale groepen, bedrijven en andere partijen konden meedoen met de aanplant van 1 miljoen bomen!

PAS-uitspraak

Vergunningen voor de uitstoot van extra stikstof mogen niet meer verleend worden op basis van het huidige Programma Aanpak Stikstof (PAS). Die uitspraak deed de Raad van State op 29 mei 2019. Voortaan mogen alleen vergunningen worden verleend wanneer vooraf is bewezen dat natuurwaarden niet verder worden aangetast. De uitspraak van de Raad van State betekende een doorbraak in de jarenlange strijd tegen de nadelige gevolgen van een te hoge stikstofneerslag op kwetsbare natuurgebieden zoals De Groote Peel. De procedure werd aangespannen door Stichting Werkgroep Behoud de Peel, Coöperatie Mobilisation for the Environment (MOB) en Vereniging Leefmilieu.

Foto: Werkgroep Behoud de Peel

Federatiedag Maastricht

Elk jaar laat één van de 12 landelijke milieufederaties hun prachtige provincie zien tijdens de landelijke federatiedag. In 2019 verwelkomde de Limburgse Natuur en Milieufederatie haar collega’s in Maastricht bij Natuurtuinen Jekerdal. Vanuit deze mooie locatie werden diverse activiteiten ondernomen, waaronder een wandeling door de Oehoevallei, een rondleiding door de Jezuïtenberg en een wijnproeverij in de Apostelhoeve. Een goede gelegenheid om bij te praten en nieuwe inspiratie op te doen!

Zonnevisie

Gemeenten, initiatiefnemers en projectontwikkelaars legden steeds vaker zonneveld-initiatieven voor aan de NMF Limburg. Tegelijkertijd werd de milieufederatie ook benaderd door groepen en burgers die de komst van grootschalige zonnevelden als een bedreiging zagen voor waardevolle natuurgebieden of landschappen. Om een goed standpunt te kunnen innemen in dit veld van tegenstrijdige belangen ontwikkelde de NMF Limburg een eigen Zonnevisie. De visie in het kort:

De aanleg van zonnevelden kan een grote impact hebben op landschap, natuur, ruimtelijke kwaliteit en cultuurhistorische waarden. Het is daarom van groot belang dat er bij nieuwe ontwikkelingen een zorgvuldig locatieonderzoek gedaan wordt. Daarbij ligt de eerste keuze bij het plaatsen van zonnepanelen in het stedelijk gebied. Hierdoor kan onnodig ruimtebeslag op het landelijk gebied worden voorkomen. Wanneer in tweede instantie extra ontwikkelingen in het landelijk gebied noodzakelijk zijn, vraagt dat om een zorgvuldige locatiekeuze en inpassing van zonnevelden. De NMF Limburg is voorstander van een integrale aanpak, waarbij ruimtelijke kwaliteit een belangrijke voorwaarde is bij nieuwe ruimtelijke ontwikkelingen.

Om bestuurders en ontwikkelaars te helpen bij het bepalen van geschikte plekken voor nieuwe zonnevelden introduceerde NMF Limburg een provinciekaart met daarop aangegeven uitsluitingsgebieden, minder geschikte gebieden (zoekgebieden) en voorkeursgebieden. Deze kaart, die ook via de TRINL app kan worden geraadpleegd, vormde als praktische vertaalslag van de Zonnevisie een handig hulpmiddel bij het beoordelen van nieuwe initiatieven.

Lees onze geactualiseerde Zonnevisie

Symposium Voedselbossen en Herstellende Landbouw

In 2017 speelde de NMF Limburg in op de groeiende belangstelling voor voedselbossen door een symposium over het onderwerp te organiseren. De bijeenkomst werd afgetrapt door Robert Knops, die met zijn workshop ‘de puzzel van het voedselbos’ de diverse kringlopen van het bos inzichtelijk maakte. Erik Rietjens nam de bezoekers tijdens een lezing mee in het gedachtegoed van Amerikaan Mark Shepard over herstellende landbouw. De dag werd afgesloten met een paneldiscussie over het veelvuldig gebruik van exoten in voedselbossen, ware voedselbossen, groene opleidingen en de ontwikkeling van voedselbossen in Limburg. Dankzij de sprekers en enthousiaste bezoekers was de dag een succes te noemen en werden zaadjes gepland voor veel nieuwe voedselbossen in Limburg.

Publicatie Windmolenvisie

Het jaar 2016 stond voor de milieufederatie in het teken van windenergie met het uitbrengen van een windmolenvisie en organiseren van een windsymposium. De visie ‘Windmolens in Limburg: Oog voor natuur en landschap’ was opgesteld om inzichtelijk te maken waar plaatsing van windturbines schadelijk is voor natuur en landschap én waar het wel mogelijk is, in zogenaamde zoekgebieden. Met de windmolenvisie kwam de federatie tegemoet aan de toenemende behoefte van bestuurders en initiatiefnemers om handvatten te hebben bij de locatiekeuze. Tijdens het windsymposium ‘Coöperatief ontwikkelen van windenergie’ stond lokaal eigendom centraal, waarbij burgers voor een deel eigenaar worden van de windmolens en zo meeprofiteren van de opbrengsten van windmolens in hun directe leefomgeving.

Lees onze geactualiseerde Windmolenvisie

TRINL

In 2015 lanceerde de Natuur en Milieufederatie Limburg de TRINL app, een applicatie waarmee je door het Limburgse landschap kan tijdreizen. De app bevat de huidige POL-kaart (Provinciaal Omgevingsplan Limburg) en historische kaarten uit 1600, 1700, 1800 en 1900. De Tranchotkaart uit 1800 wordt gezien als de meest bijzondere kaart en is feitelijk de eerste topografische kaart van Limburg. Met de app kan de gebruiker op elke locatie in Limburg zien hoe de ruimtelijke ontwikkeling van de betreffende plek is verlopen door de eeuwen heen. Door extra kaartlagen in te schakelen kan informatie over o.a. hemelhelderheid, geurhinder en de wind- en zonnevisie worden gevisualiseerd. De TRINL app is ontwikkeld met steun van de Provincie Limburg, de Nationale Postcodeloterij en het Prins Bernhard Cultuurfonds en gratis te downloaden in de app-store.

Klik hier voor meer info over de TRINL app

Nieuwe naam en huisstijl

Eind 2014 koos de Milieufederatie Limburg voor een nieuwe naam: Natuur en Milieufederatie Limburg, kortweg NMF Limburg. Met de nieuwe naam werd ook een nieuwe huisstijl geïntroduceerd inclusief het huidige logo. De landelijke trend van deze naamsverandering werd al eerder in gezet. Enkele jaren geleden veranderde het samenwerkingsverband De Provinciale Milieufederaties de naam in Natuur en Milieufederaties. Daarop volgden enkele naamswijzigingen van provinciale federaties. Uiteindelijk ging ook Limburg overstag. Het bestuur zag de meerwaarde van de naamsverandering vooral in de versterking van de samenwerking bij grote landelijke projecten zoals Big Jump en Nacht van de Nacht. Bovendien dekte de nieuwe naam beter de inhoud van de werkzaamheden van de federatie. Natuur, landschap, milieu, energie, duurzaamheid zijn allemaal thema’s waar de federatie zich mee bezighoudt.

Nog even over het logo. Dit is gebaseerd op het landelijke logo en de gezamenlijke uitstraling, maar wel met voor Limburg herkenbare kleuren. Zo vind je in ons logo de kleuren blauw (Maas, water), groen (bronsgroen eikenhout) en rood (rode leeuw). Hiermee laten we zien dat onze wortels in Limburg liggen, maar dat we bereid zijn over grenzen heen te kijken, zowel landelijk als euregionaal.

Bustour ‘Energiek Limburg’

Op 21 juni 2013 maakte Servicepunt Hier Opgewekt van de Milieufederatie Limburg een rondje door onze provincie met de bustour ‘Energiek Limburg’. Onderweg gaven initiatiefnemers van duurzame energieprojecten een aantal boeiende pitches en konden de passagiers kennis en ervaringen uitwisselen. De eerste stop was bij het Windpark in Neer, waar de deelnemers uitleg kregen over de vier geplaatste windturbines. Van daaruit ging de bus naar Helden waar de nieuwe energiecoöperatie GLOEI werd gelanceerd tijdens een energiemarkt. De deelnemers deden hier kennis op van lokale initiatieven en woonden een presentatie bij van scholieren die een ontwerp voor een energiezuinige voorbeeldwoning hadden gemaakt. De laatste halte was het plaatsje Beesel, waar in het gemeentehuis een presentatie werd gegeven door enthousiaste medewerkers van het ‘Groene Vogel’ project. Dit prijswinnende project stimuleert de energiebesparing in een wijk met behulp van de bewoners en lokale organisaties.
Met de bustour wilde het Servicepunt Hier Opgewekt laten zien dat Limburg boordevol interessante mogelijkheden zit voor het duurzaam opwekken van energie.

Lees ook het krantenartikel

Robuust Natuurherstel Limburg

Toen in 2012 het kabinet een lente-akkoord bereikte waarin werd besloten 120 miljoen euro extra te besteden aan omvangrijke natuurprojecten zagen verschillende groene organisaties in Limburg dit als een uitgelezen kans. Samen met Limburgs Landschap, Staatsbosbeheer en Natuurmonumenten ontwikkelde de Milieufederatie bijzondere projectvoorstellen onder de naam ‘Robuust Natuurherstel Limburg’. De volgende drie projecten werden nader uitgewerkt met als doel om de ‘hydrologische systemen in Limburg te herstellen’:

• Versterking water- en landnatuur in het stroomgebied van de Geul in het Heuvelland;
• Herstel van de kwelzone langs het Maaswoud;
• Vergroting en versterking van moerasnatuur in de Peelgebieden en in het Kempen~broek.

De projecten bouwden voort op bestaand beleid, eerdere positieve ervaringen en maatschappelijk draagvlak. Inmiddels zijn delen van de voorstellen voor natuurherstel gerealiseerd, aan andere projecten om hier invulling aan te geven wordt nog gewerkt.

Inspiratiedagen Stilte

Stilte is meer dan afwezigheid van geluid. Stilte is een oerkwaliteit en belangrijk voor het welbevinden van mens en dier. Dit inzicht lag ten grondslag aan de Inspiratiedagen Stilte, die de Milieufederatie Limburg in het vroege voorjaar van 2011 organiseerde in samenwerking met IVN. Ruim 100 mensen namen deel aan de Inspiratiedagen die plaatsvonden in Schin op Geul en Geijsteren (bij Venray). Het programma bestond uit inspirerende lezingen en diverse workshops in de buitenlucht. In maart werd ook nog een enquête uitgezet onder recreanten, wandelaars en bezoekers in tien stiltegebieden in Limburg. Ruim 75% van de geënquêteerden wist dat ze recreëerden in een stiltegebied, ook gaven zij aan te weten wat een stiltegebied precies is. 82% vond het daadwerkelijk stil in het gebied. Het geluid van vogels staat bovenaan in de lijst van meest gehoorde geluiden. Als storend werden ervaren: geluiden afkomstig van auto’s, vliegtuigen, mountainbikers én luidruchtige mensen. Zij gaven tevens aan dat het stiltegebied stil moet blijven, omdat dit hen rust en ontspanning geeft en omdat dit nodig is voor flora en fauna.

Knelpunt Buitenring Parkstad

In 2010 stemden Provinciale Staten in met het plan om een vierbaans autoweg aan te leggen rondom Parkstad Limburg, een verstedelijkte regio in Zuidoost-Limburg dat deels overlapt met de voormalige Oostelijke Mijnstreek. De Buitenring Parkstad werd gepresenteerd als oplossing voor diverse verkeersknelpunten en zou ook een economische impuls aan de regio geven. De Milieufederatie Limburg en Natuurmomumenten maakten zich grote zorgen over de aantasting van onder meer de beschermde ​​natuurgebieden Brunssummerheide en het Geleenbeekdal. Extra asfalt was volgens de organisaties op lange termijn niet nodig, zeker niet in een krimpregio als Parkstad. Om de verkeersproblemen in de Parkstadregio aan te pakken – met aanzienlijk minder schade aan natuur en milieu en stukken goedkoper – presenteerden de twee natuur- en milieuorganisaties een alternatieve buitenring: ‘Parkstad Bereikbaar, Leefbaar en Groen’. Dit alternatief heeft van de provincie nooit een serieuze kans gekregen. Met de teleurstellende uitspraak van de Raad van State op 11 maart 2015 kon de aanleg van de buitenring niet meer worden tegengehouden. Wel heeft de provincie haar plannen moeten aanpassen, want de bestuursrechter stelde als voorwaarde dat er maatregelen zouden worden getroffen om de stikstofdepositie op de Natura 2000-gebieden te beperken.

Lees ook: Milieufederatie en Natuurmonumenten presenteren alternatief voor Buitenring

Kalksteenwinning groeve ’t Rooth mag doorgaan

Een tegenvaller in de jarenlange strijd tegen de mergelwinning op het Plateau van Margraten: Groeve ‘t Rooth bij Cadier en Keer mag nog één keer worden uitgebreid met 5,8 hectare. De Milieufederatie en verschillende natuur-, milieu- en bewonersorganisaties, waaronder de stichting Verontruste Plateaubewoners, verzetten zich tegen de uitbreiding vanwege de onherstelbare schade aan natuur en landschap en bedreiging van het leefklimaat van de gehuchten Gasthuis en ‘t Rooth. Is alle inzet gedurende al die jaren dan verspilde energie geweest? De Milieufederatie vindt van niet, want de vele procedures hebben er wel toe geleid dat het grootste gedeelte van het Plateau van Margraten verdere ontgrondingen bespaard is gebleven. In 2003 is het beheer van een deel van groeve ‘t Rooth overgedragen aan stichting het Limburgs Landschap. Omdat er nog steeds mergel wordt gewonnen is de groeve niet toegankelijk. Wel organiseert het Limburgs Landschap jaarlijks een aantal publieksexcursies.

De Groene Pijler

Om meer inzicht te krijgen in de mening van burgers over natuur, milieu en landschap lanceerde de Drentse Milieufederatie het online panel ‘De Groene Peiler’. Dit bleek een handige nieuwe tool, want met de cijfers en onderzoeksresultaten die het opleverde konden de publieke opinie en het beleid worden beïnvloed. Enthousiast geraakt over de mogelijkheden van het enquêtesysteem sloten andere milieufederaties zich snel aan en ontwikkelden hun eigen vragenlijsten. In het voorjaar van 2008 hadden al 200 Limburgers zich aangemeld voor de Limburgse variant van het panel. De eerste vragenlijst die ze kregen voorgeschoteld had het thema ‘klimaat en energie’.

Big Jump

Op 15 juli 2007 om 15.00 uur sprongen op honderden locaties in Europa mensen in het water tijdens de Big Jump. Met dit jaarlijks terugkerende evenement vraagt het European Rivers Network (ERN) aandacht voor de vaak belabberde waterkwaliteit van de Europese rivieren en meren. De Big Jump in Limburg had een grensoverschrijdend karakter; bij de Grensmaas, naast het veer Berg aan de Maas (NL) – Meeswijk (B) sprongen ongeveer 40 mensen tegelijkertijd in het water. Het was eigenlijk de bedoeling dat beide ‘landenteams’ elkaar in het midden van de Grensmaas zouden ontmoeten. Maar omdat aan Belgische zijde de brandnetels welig tierden, zijn de Belgische deelnemers met het veerpont de Maas overgestoken om aan Nederlandse zijde in het water te springen.

Zuinig op ruimte

In het najaar van 2006 openden Stichting Natuur en Milieu en de Milieufederaties het meldpunt ‘Zuinig op ruimte’. Hierop konden burgers melding doen van dichtslibbende ruimte door oprukkende bedrijventerreinen en andere ontwikkelingen. De Limburgse lancering van het meldpunt vond plaats in Amstenrade, één van de plaatsen waar de aanleg van de Buitenring Parkstad was gepland. De Milieufederatie Limburg, bewonersgroepen en lokale natuur- en milieuorganisaties verzetten zich tegen de aanleg van een 2×2-baans autosnelweg door het meest dichtbevolkte gebied van Zuid-Limburg. In het voorjaar van 2007 zijn alle voorbeelden van slecht ruimtegebruik gebundeld en aangeboden aan landelijke en provinciale politici. Met de duidelijke boodschap: “Doe er iets aan! Nederland kan zo mooi zijn!”

Eerste editie Nacht van de Nacht

In 2005 werd de Nacht van de Nacht voor het eerst georganiseerd. Met dit landelijke evenement vragen de Natuur- en Milieufederaties aandacht voor de gevolgen van lichtvervuiling voor mens en dier. In samenwerking met het doemuseum Industrion in Kerkrade werd tijdens de eerste editie een licht-donker spektakel uitgevoerd. Ook in de rest van Limburg vonden bijzondere activiteiten plaats, waaronder nachtwandelingen door natuurgebieden. De boodschap was en is: Laat het donker donker en wees zuinig met licht.

Doe je dit jaar ook het licht uit?
Kijk op nachtvandenacht.nl voor alle activiteiten bij jou in de buurt.

Geslaagde GroenHuisDag

Op Dagcamping De Houtsberg in Nederweert-Eind werd op zondag 10 oktober 2004 de Landschap Doedag gehouden. De vijf organisaties van het GroenHuis organiseerden dit buitenevenement om het publiek laten ontdekken dat er in Limburg door veel partijen inspanningen worden verricht voor het herstel en behoud van natuur en landschap. Ook de grote landschappelijke afwisseling die aanwezig is op en rond De Houtsberg kwam uitgebreid aan bod. In totaal namen zo’n 1200 bezoekers deel aan de activiteiten, waaronder infostands, diverse demonstraties natuur- en landschapsbeheer en een ‘dassenspoor’ voor de jeugd.

Gat in Groene Ladder Venlo

De voorgenomen aanleg van de Rijksweg 74 (A74) betekende dat het gat in de autowegverbinding bij Venlo tussen de Duitse BAB 61 en kruispunt Zaarderheike zou worden gedicht. De Milieufederatie steunde de realisering van dit plan, op voorwaarde dat ook het gat in de groene ladder ten zuidoosten van Venlo zou worden aangepakt. In de woorden van toen: “DAT GELIJKTIJDIG MET DE RODE ONTWIKKELING OOK DE GROENE INPASSING WORDT GEREALISEERD”. De kans deed zich voor om uit bijdragen van de noodzakelijke natuurcompensatie een ecologische verbindingszone van formaat te realiseren tussen de Wambachgroeve en de Groote Heide. Een ecoduct als essentiële verbinding in de Natura 2000-structuur in het Duits-Nederlandse grensgebied tussen de Brunssummerheide en het Reichswald.

In het Ontwerp Tracébesluit A74 was het ecoduct ‘geoptimaliseerd’ tot een landschapsbrug van 23 meter breedte, met een afscherming van 15 meter voor de oversteek van dieren. De Milieufederatie bepleitte dat de landschapsbrug veel te smal was om als robuuste ecologische verbinding te kunnen functioneren. Er moest een vrijliggend ecoduct komen van voldoende formaat zodat ook edelherten zouden kunnen migreren tussen de grensgebieden.

De Milieufederatie kreeg haar zin, want tegelijkertijd met de A74 werd het ecoduct Wambach aangelegd (tussen het najaar van 2010 en eind 2011). De snelweg zelf is vanwege de later afgeronde werkzaamheden in Duitsland op 4 april 2012 opengesteld. Bij openstelling was ecoduct Wambach het breedste ecoduct van Nederland met 58 meter.

Lees ook:
Reactie Milieufederatie op Ontwerp Tracébesluit

Reconstructie Noord- en Midden-Limburg

Op 1 april 2002 is de Reconstructiewet concentratiegebieden in werking getreden. De wet had als doel de regio Noord- en Midden-Limburg opnieuw in te delen in agrarische gebieden en zones waar de natuur en de Maas de ruimte krijgen. Het idee voor de reconstructie is ontstaan na de uitbraak van de varkenspest in 1997. Door landbouw en natuur uit elkaar te trekken zouden beide zich beter kunnen ontwikkelen, was de gedachte. De intensieve landbouw had dan minder last van strenge milieuregels rondom natuurgebieden en de natuur leed niet langer onder verdroging en verzuring. De Milieufederatie hoopte dat de reconstructie zou leiden tot een snelle ontwikkeling van de ‘Tweede Veluwe’, de aaneenschakeling van de belangrijkste natuurgebieden op de oostelijke maasoever (Maas-Swalm-Nette – Maasduinen – Reichswald). Het reconstructieproces werd echter ingehaald door de politieke realiteit: er bleek geen geld beschikbaar voor het aankopen van nieuwe natuur (EHS) en de oorspronkelijke ambities en doelen kalfden zienderogen af. Anno 2021 is door de stikstofcrisis de discussie rondom het uitkopen van boerenbedrijven nabij kwetsbare natuur weer heel actueel.

Zeggekorfslak en de Habitatrichtlijn

De Zeggekorfslak, een miniscuul klein diertje van 1.6 bij 2.9 mm, dreigde even de plannen voor de aanleg van de A73 op de oostoever van de Maas te dwarsbomen. De weg was namelijk gepland door het leefgebied van het weekdiertje en nog 88 andere bedreigde soorten. Volgens de Europese Habitatrichtlijn is de Nederlandse overheid verplicht om deze diersoorten te beschermen. Diverse natuur- en milieuorganisaties, waaronder de vereniging Das en Boom, begonnen procedures om de staat te dwingen zich te houden aan de internationale afspraken over natuurbescherming. Dit leidde tot veel commotie en sommige milieuclubs ontvingen zelfs dreigbrieven van mensen die vreesden dat miljoenenprojecten moesten wijken voor een enkele slak. Voor de Milieufederatie was dit de aanleiding voor het organiseren van een werkconferentie. Met deze informatieve bijeenkomst voor ambtenaren, milieugroepen en andere stakeholders wilde de federatie duidelijkheid scheppen in de wirwar van richtlijnen, beschermde gebieden en prioritaire diersoorten. De Zeggekorfslak was zich ondertussen van geen kwaad bewust 😉

Foto: Ecopedia

Oprichting GroenHuis

Voordat de Milieufederatie in 1994 naar Sittard verhuisde, was er al sprake van een bundeling van groene organisaties in Limburg onder de titel GroenHuis. Dit bleek destijds financieel niet haalbaar, waardoor de Milieufederatie vanuit de Van Tienhovenmolen bij Bemelen naar een nieuwe kantoor in Sittard verhuisde. Toen de federatie in 2000 op zoek moest naar een ander kantoorpand werd de droom van een gezamenlijk kantoor met partnerorganisaties uiteindelijk toch werkelijkheid. Samen met het team van IVN (Instituut voor Natuureducatie), NHGL (Natuur Historisch Genootschap Limburg) en IKL (Instandhouding Kleine Landschapselementen), werd de voormalige Ambachtsschool van Pierre Cuypers in Roermond betrokken: het GroenHuis was een feit. Centraal gelegen in Limburg en op loopafstand van het openbaar vervoer.

Toekomst voor een Zandrivier

In 1999 verscheen het rapport Toekomst voor een Zandrivier met een lange termijnvisie op de ontwikkeling van het Maasdal van Maasbracht tot Mook. De studie, uitgevoerd in opdracht van diverse natuurorganisaties, was een reactie op het voornemen van de overheid om de Maas in Noord-Limburg te verbreden en te verdiepen. Daarmee moest wateroverlast door overstromingen, zoals in 1993 en 1995, in de toekomst worden voorkomen.

Tijdens een excursie per rondvaartboot werden de belangrijkste resultaten van de studie gepresenteerd: Een duurzame oplossing kan worden bereikt door het vergroten van de bergingscapaciteit van de beek- en rivierdalen, de ontwikkeling van bos- en duingebieden op de oostoever en het verbinden van overloopgeulen voor extra doorstroomcapaciteit. Zo zou uiteindelijk een grensoverschrijdend natuurgebied van 25.000 ha ontstaan met ruimte voor grote kuddes vrij rondtrekkende paarden en runderen. Anno 2021 kunnen we vaststellen dat grote delen van het Zandmaasgebied inmiddels als zodanig functioneren.

IJzeren Rijn

De IJzeren Rijn, het snelle alternatief voor de vaarweg Antwerpen naar het Roergebied, werd in 1879 aangelegd als eerste grensoverschrijdende spoorweg in Europa. Honderd kilometer bevindt zich op Belgisch grondgebied, 49km doorsnijdt Midden-Limburg en de laatste 25 km loopt door Duitsland en eindigt in Mönchengladbach. In de Eerste Wereldoorlog sloot het neutrale Nederland het stuk spoor door Limburg. De Belgen namen net ten zuiden van Nederland over Hasselt, Visé, Montzen een route via Aken naar het Roergebied in gebruik en de IJzeren Rijn raakte sterk verwaarloosd.

In 1997 opperde de Vlaamse regering het plan om de oude spoorlijn te moderniseren, wat op grote bezwaren stuitte in de provincie Limburg. Met name vanwege de doorkruising van inmiddels beschermde natuurgebieden zoals de Weerter- en Budelerbergen en het Nationaal Park Meinweggebied. België wees erop dat het recht op een verbinding over Nederlands grondgebied nog steeds geldig was. Naar jarenlang gesteggel oordeelde het Arbitragehof in Den Haag in 2005 dat Nederland de reactivering van het bestaande tracé niet langer mocht tegenhouden. België zou wel moeten meebetalen aan milieubeschermende maatregelen zoals tunnels, geluidsschermen en omleidingen.

In 2007 werd het gedeelte Harmont-Weert opnieuw in gebruik genomen, maar de doortocht door de Meinweg bleef een heikel punt voor Nederland. Diverse alternatieve routes langs (snel)wegen en omleidingen passeerden de revue, maar de hogere kostprijs bleek telkens weer een struikelblok. Eind 2014 werd een derde optie gelanceerd: het historische tracé, maar met een omleiding via de Zuidelijke Maaslijn Roermond-Venlo en de Regionalbahn 13 Venlo-Mönchengladbach. Hoewel deze Rhein-Ruhr Rail Connection, kortweg ‘3RX’, in eerdere kosten-batenanalyses weinig realistisch leek is in 2021 opnieuw een onderzoek gestart naar de haalbaarheid van de verbinding. Voor Nederland speelt de stikstofproblematiek daarbij een rol: goederen- en passagiersvervoer over het spoor zouden de doelstellingen van de Europese Green Deal dichterbij kunnen halen.

Bron: Wikipedia

Foto: Weerter- en Budelerbergen door Gert van Elk

Meer aandacht voor biologisch

De Milieufederatie greep haar 25-jarig bestaan aan om aandacht te vragen voor biologische landbouw in Limburg. Met speciale jubileumacties, zoals het uitbrengen van een EKO-gids en het opzetten van boerenmarkten, wilde de federatie bioproducten beter bereikbaar maken voor de Limburgse consument. Destijds werkten in onze provincie ruim 20 bedrijven volgens de aanpak van de biologische landbouw. In 2018, ruim twintig jaar later, was het aantal bioboeren toegenomen tot 67 (bron: Local Focus). Daarmee loopt Limburg flink achter op de landelijke groei, en dat terwijl de vraag naar biologisch voedsel alleen maar toeneemt. Volgens onderzoek van de Wageningen Universiteit is de omzet tussen 2015 en 2018 jaarlijks met 5 tot 8 procent gestegen. Het totale marktaandeel is met zo’n 3 procent overigens nog steeds bescheiden. Initiatieven als de vereniging BioLogisch Limburg en GoodFoodClub willen hier graag verandering in brengen.

Bron: https://dvhn.nl/groningen/Vraag-naar-biologisch-voedsel-groeit.-In-2019-gaven-we-17-miljard-uit-aan-biologisch-eten-26212153.html

Mestplan Zuid

Nederland kampte sinds de jaren tachtig met een enorm mestoverschot. Het ‘mestmoeras’ werd veroorzaakt door de explosieve groei van de intensieve veehouderij. Ten einde raad dreigde het ministerie van landbouw zelfs om het mes te zetten in de veestapel. De boerenbonden vreesden dat iedere boer 25% van zijn vee definitief moest opruimen. Onder de vlag van het samenwerkingsverband NUBL hebben de Brabantse en Limburgse boerenbonden, de twee provincies en milieufederaties toen het Mestplan Zuid ontwikkeld. Boeren konden een mineralencontract sluiten, waarin zij zich verplichtten om door technische maatregelen de mineralenproductie van hun vee met 25% te verminderen. De boeren die geen contract sloten of die het contract niet nakwamen, zouden door de overheid gedwongen worden om 25% van hun vee van de hand te doen. Kortom een plan, dat uitging van goede bedoelingen en goede prestaties van de boer, maar dat wel een stok achter de deur kende. Het was de eerste keer dat de boerenbonden instemden met een plan, waar gedwongen inkrimping van de veestapel onderdeel van uitmaakte. Tijdens het polderen maakte de milieubeweging handig gebruik van de politieke dreiging tot algemene inkrimping van de veestapel. Uiteindelijk is het Mestplan Zuid nooit in werking getreden door het uitbreken van de varkenspest. Minister van Aartsen greep toen zijn kans om rigoureuzer maatregelen af te kondigen.

De Koorewóóf

De ‘wóóf’ stroopte vroeger veelvuldig de akkers in Zuid- en Midden-Limburg en hamsterde daarbij zo veel mogelijk graankorrels. Vandaar de Limburgse naam ‘korenwóóf’ oftewel korenwolf, Cricetus cricetus, een knaagdier ter grootte van een cavia en typisch voor het agrarische landschap. Halverwege de jaren negentig werd duidelijk dat de resterende populaties ernstig onder druk stonden door oprukkende woningbouw en industrie. Met name op locaties als vliegveld Beek (tracé Oost-westbaan en industrieterrein), Bocholtz (grensoverschrijdend bedrijventerrein Heerlen-Aken), Maastricht (woningbouw Amby-Zuid), Graetheide (uitbreiding DSM) en de oostoever van de Maas (A73-tracé door het Linnerveld). Door het ontbreken van een Habitatrichtlijn was er geen wettelijke bescherming voor het knaagdier. De Milieufederatie Limburg heeft herhaaldelijk aandacht gevraagd voor de benarde positie van de korenwolf en in 2001 kwam er uiteindelijk toch een richtlijn.

Verhuisbericht

Na twaalf jaar werken vanuit de Van Tienhovenmolen in Wolfshuis was het in 1994 tijd voor een verhuizing en uitbreiding ineen. Het nieuwe, ruimere kantoor van de Milieufederatie Limburg lag in Sittard. De goede aansluiting met het openbaar vervoer was doorslaggevend voor de locatiekeuze. De federatie was na de verhuizing beter bereikbaar voor 80 van de 100 toenmalige aangesloten organisaties. Overigens kwam ook Roermond in beeld als standplaats, maar omdat het overgrote deel van de achterban in Zuid- en Midden-Limburg zat werd het toch Sittard. In 2001 is de federatie alsnog verplaatst naar Roermond.

Protest tegen afvalverbrander

Het voornemen van de provincie Limburg om vlakbij de Clauscentrale in Maasbracht een afvalverbrandingsinstallatie (AVI) te bouwen leidde tot veel protest. Op 6 november 1993 werd in Maastricht een grote demonstratietocht gehouden (zie foto). Zo’n 2000 bezorgde burgers uit vooral Midden-Limburg kwamen met bussen naar de provinciehoofdstad en trokken op naar het Gouvernement. Daar overhandigden ze een petitie en duizenden bezwaarschriften tegen de bouw van de afvalverbrander. Uiteindelijk werd besloten om in Limburg geen AVI te realiseren en in plaats daarvan de nadruk te leggen op het verminderen van de hoeveelheid afval.

LIMBURGREUN!

Eind 1992 presenteerde de Milieufederatie Limburg de ‘milieu-cd’ LIMBURGREUN! waaraan een keur van Limburgse artiesten belangeloos meewerkte. Met het initiatief kwam de federatie tegemoet aan de vraag van enkele milieugroepen, die door geldgebrek moesten afzien van beroepsprocedures en voorlichtingsactiviteiten. Zij konden voortaan gebruik maken van het fonds dat met de opbrengst van het album was gevormd. De CD bevat originele nummers van de bands Rowwen Hèze en de Janse Bagge Bend, de troubadours Gé Reinders, Rinus Rasenberg, Sjra Puts en Herman Veugelers, aangevuld met bestaande nummers van Carboon en Um & Um. De lekker in het gehoor liggende liedjes gaan over serieuze natuur- en milieuproblematiek. De zware ondertoon wordt op een typisch Limburgse wijze overstemd door humoristische, ironische en poëtische teksten. Het kleurige hoesontwerp is van de hand van ‘mister Rowwen Hèze’ Jack Poels.

EU richt Natura 2000 op

Natura 2000 is een Europees netwerk van beschermde natuurgebieden. In deze gebieden worden Europa’s meest bedreigde dieren, planten en hun leefomgeving beschermd. Het netwerk bevat 18% van Europees grondgebied en bijna 6% van de zeeën en binnenwateren. Het is daarmee het grootste gecoördineerde netwerk van beschermde gebieden ter wereld. Sinds 2017 is 21 mei de jaarlijkse Europese Natura 2000-dag.

Boze Moeders

In 1991 haalden vijf vrouwen, die bekend kwamen te staan als de ‘Boze Moeders’, twaalfduizend bezwaarschriften op tegen de plannen voor een nieuwe oost-westbaan op vliegveld Beek. De aanleiding van hun protest was de ‘aktiekrant’ van de Vereniging Geen Uitbreiding Vliegveld Beek. Toen deze op de deurmat viel, weggemoffeld tussen alle reclamefolders, vreesden Pauline Goudsmit, Inge Nap, Chris Heemskerk, Petra Pillich en Marianne Recki dat niemand het bijgesloten bezwaarschrift zou invullen. Met ‘de doos’ gingen ze op pad naar markten en festiviteiten in plaatsen rondom het vliegveld. Onvermoeibaar hielden ze hun betoog over de schadelijke gezondheidseffecten van de uitbreiding. Het welzijn van hun kinderen stond op het spel. Ze waren met name bezorgd over de toename van het vliegtuiglawaai en de slapeloosheid die dat zou veroorzaken. Uiteindelijk werden de plannen voor de oost-westbaan verworpen door de Raad van State en in 1999 door de regering definitief geschrapt.

De naam ‘Boze Moeders’ is te danken aan de echtgenoot van één van de Boze Moeders. ‘Jullie lijken wel de dwaze moeders van Argentinië’. ‘Nee’, zei diens echtgenote, ‘we zijn niet dwaas, maar boos’.

Herinrichting Centraal Plateau

Waar ruilverkaveling voorheen een aanslag betekende op kleine landschapselementen, zoals graften, heggen en holle wegen, bood de aangepaste landinrichtingswet vanaf 1990 mogelijkheden voor landschappelijk herstel. Voor de herinrichting van het Centraal Plateau deed de Natuurwetenschappelijke Commissie van de Natuurbeschermingsraad (een overheidsorgaan) voorstellen die primair ten doel hadden om de natuurwaarden van het gebied te verbeteren. Zo moesten er natuurontwikkelingszones komen op de randen van het plateau met bos en zowel droog als nat schraalgrasland. Door deze zones te verbinden met bestaande natuurgebieden en graften te herstellen kon verdere erosie op de steilste hellingen worden voorkomen. Ook meidoornheggen, hoogstamboomgaarden, kruidenrijke akkers en bloemrijke bermen maakten onderdeel uit van het herinrichtingsplan. Volgens de commissie boden de maatregelen ook voordelen voor de landbouw, want door te stoppen met de kunstmatige ‘voedselverrijking’ van de bodem zou deze minder snel uitgeput raken.

Oost West Niet Best

Limburg heeft zijn luchthaven te danken aan de Amerikaanse bevrijders. Eind 1944 begonnen zij met de aanleg van een militair vliegveldje op de plek die door de KLM en Rijksluchtvaartdienst als meest ideale plaats was aangewezen. Na de oorlog zorgde het vliegveld voor een luchtbrug met het westen, omdat nagenoeg alle bruggen over de grote rivieren verwoest waren. De ontwikkeling van vliegveld Beek naar een moderne regionale luchthaven met internationale verbindingen is sindsdien stap voor stap gegaan. Begin jaren zeventig presenteerde de provincie Limburg het plan om een nieuwe oost-westbaan aan te leggen. Dit vanwege toenemende geluidsoverlast door de ongunstige ligging van de noord-zuidbaan (met aan- en uitvliegroutes over dichtbebouwd gebied) en de beperkte lengte ervan (waardoor ongeschikt voor grote vrachtvliegtuigen). Reeds in een vroeg stadium hebben diverse milieuorganisaties aangedrongen op het opstellen van een Milieu-effectrapportage (MER). Uiteindelijk werd in 1987 een eerste MER opgesteld en vervolgens nog een in 1988. Maar beide rapportages sneuvelden bij de m.e.r.-commissie, onder meer omdat het aantal geluidgehinderden niet goed was onderzocht. In 1989 laaide de discussie weer op met de uitkomsten van een TNO-onderzoek. Hieruit kwam naar voren dat ruim 10.000 mensen ernstige geluidshinder zouden ondervinden van de nieuwe oost-westbaan. Daarnaast zouden ruim 60.000 mensen regelmatig met ‘ontwaakreacties’ geconfronteerd worden als gevolg van de nachtvluchten. En dan ook nog in het geval zij hun ramen ’s nachts dicht zouden houden. Wordt vervolgd…

Bos van de toekomst

Zure regen, het grote milieuprobleem van de jaren ’80, was in het bijzonder bedreigend voor de Limburgse en Brabantse Peelregio. Dit vanwege de hoge uitstoot van ammoniak door de intensieve veehouderij in het gebied. Om aandacht te vragen voor de gevolgen van verzuring in de Peel werd in 1988 een publieksactie gestart met excursies en een spaar(bomen)kaart voor het ‘Bos van de Toekomst’. Het bos zou worden aangeplant in de gemeente die het meest succesvol was in het terugdringen van de ammoniakuitstoot. Gemeente Asten won het bos van de toekomst en kon met het bijeengebrachte bedrag van 50.000 euro meer dan 10.000 boompjes planten. Kortom, een succesvolle actie die tot stand kwam door samenwerking tussen de Limburgse en Brabantse landschappen en milieufederaties.

Eerste editie Limburgs Milieu

Na bijna 10 jaar 4M-krant (Milieukrant voor Maas- Mijn- en Mergelland) werd de krant in een nieuw jasje gestoken en omgedoopt tot Limburgs Milieu. Het nieuwe kwartaalblad bood meer ruimte voor achtergrondartikelen, opiniestukken en columns. Na 33 jaargangen verscheen in 2020 de laatste editie van Limburgs Milieu. Sindsdien houdt de NMF Limburg haar achterban met een digitale nieuwsbrief op de hoogte van actualiteiten rondom natuur, milieu en duurzaamheid.

Wil je onze nieuwsbrief ook maandelijks ontvangen? Schrijf je in

Wie Sjoon oos Limburg Waor!

Als onderdeel van een wervingsactie voor nieuwe donateurs liet de Stichting Milieufederatie Limburg in 1986 deze poster maken. De titel van de poster is uiteraard een knipoog naar het (tweede) Limburgse volkslied ‘Wie sjoon oos Limburg is’ van de Venlose zanger Harry Bordon. Leuk detail: De Van Tienhovenmolen in Wolfshuis (Bemelen), waar de milieufederatie kantoor hield, torent als een ‘waker over natuur, landschap en milieu’ boven Limburg uit.

Bekijk de poster op groot formaat

De onderwerpen op de poster zijn:

Mergelwinning St. Pietersberg en Plateau van Margraten, vliegveld Zuid-Limburg, Pretpark Terworm, zilverzandwinning Brunssemmerheide, chemiecomplex D.S.M., de PLEM-centrale in Buggenum, Watervervuiling, geluidsoverlast militaire vliegtuigen, bungalowpark nabij Heyen, zure regen, stortplaats chemisch afval en ontzanding bergerheide.

Kernramp van Tsjernobyl

In de nacht van 26 april 1986 ontploft reactor vier van de Russische kerncentrale Tsjernobyl, het ernstigste nucleaire ongeluk uit de geschiedenis. Een radioactieve wolk verspreidde zich over Europa, ontheemde meer dan honderdduizend Sovjets en eiste uiteindelijk duizenden slachtoffers.

Bron: NEMO Kennislink

Overhandiging petitie R73

Op 22 mei 1985, nabij Venlo, overhandigde Hans Heijnen* een petitie aan de toenmalige minister van Verkeer en Waterstaat Neelie Smit-Kroes. Met de verzamelde handtekeningen pleitten diverse milieu- en natuurorganisaties voor de realisatie van het West-Tracé van de Rijksweg 73. Door het tracé langs de westkant van de Maas aan te leggen kon het doorkruisen van één van de twee laatste grote dassengebieden in ons land worden voorkomen. In 2002 werd uiteindelijk toch besloten tot aanleg van het tracé op de oostoever.

* Toen nog in de rol van voorzitter stichting Nationaal landschap Midden-Limburg en vanaf 2006 beleidsmedewerker en later directeur van de Natuur en Milieufederatie Limburg

Basisnota Streekplan Zuid-Limburg terug in de kast

Ook in Limburg was de werkloosheid in het begin van de jaren ‘80 ongekend hoog. Om het tij te keren stelde het provinciebestuur een ‘Basisnota Algemene Herziening Streekplan Zuid-Limburg’ op met een duidelijke prioriteit voor de “bevordering van de werkgelegenheid”. Zo bevatte de nota de “eerste planaanzetten” voor een pretpark in Terworm en uitbreiding van het vliegveld Zuid-Limburg. Ook werd een deel van het buitengebied van Born (Graetheide) al gereserveerd voor DSM.

De basisnota werd gepresenteerd als een verzameling uitgangspunten en doelstellingen voor de globale ontwikkelingsrichting van Zuid-Limburg, maar was in feite een beleidsplan zonder inspraak. De Milieufederatie doorzag het bindende karakter en waarschuwde Provinciale Staten voor de gevolgen van een eventuele vaststelling. Daarnaast betoogde de federatie dat het creëren van werkgelegenheid niet ten koste mag gaan van de zorg voor het leefmilieu. Problemen als verontreiniging en achteruitgang van flora en fauna zouden dan alleen maar groter worden.

In juni 1984 werd de basisnota onder politieke en maatschappelijke druk teruggetrokken. Het stuk verdween in de kast en het provinciebestuur ging over tot het maken van een voorontwerp Streekplan Zuid-Limburg. Voor de Milieufederatie alle reden om scherp te blijven, zodat het volgende plan niet alsnog ten koste zou gaan van een leefbaar Limburg.

ENCI’s argumenten weerlegd

In 1983 bracht de Milieufederatie Limburg een speciale editie van de Milieukrant uit waarin de staat van het mergellandschap Margraten onder de loep werd genomen. Zeven jaar eerder, op 8 november 1976, had de Eerste Nederlandse Cement Industrie (ENCI) een vergunning aangevraagd voor het afgraven van een deel van het plateau van Margraten. Volgens het bedrijf waren de afgravingen noodzakelijk “om de grondstofvoorziening voor 40 jaar veilig te stellen” omdat in 1991 de St. Pietersberggroeve uitgeput zou zijn. De stichting Milieufederatie Limburg toonde echter overtuigend aan dat door de ingezette daling van het cementverbruik de mergelwinning in Maastricht nog “zeker tot jaren na 2000” doorgang kon vinden. En dat bleek waar, want in de Maastrichtse ENCI-groeve vond tot 2018 het totale productieproces van cement plaats: de winning van kalksteen in dagbouw, het produceren van het halffabricaat klinker, en ten slotte het malen van deze klinker tot cement.

Lees ook: 3 argumenten van E.N.C.I. weerlegd

Graetheide Krant

In 1982 rolde de Graetheide Krant van de pers. Met deze speciale uitgave reageerde het Graetheide Comité op het voornemen van DSM om met 200 hectaren uit te breiden op Graetheide. Dit gebied, gelegen tussen A2 en Julianakanaal, is al sinds 1969 gereserveerd als potentieel industrieterrein voor DSM. Behalve de krant werden ook affiches en stickers verspreid door het Graetheide Comité, dat toentertijd was samengesteld uit onder meer Hub Bemelmans (voorzitter), Piet Lomme (secretaris) en Jac. Eijckelenberg (penningmeester). Directeur Henk Vijverberg schreef namens de Milieufederatie Limburg een verhaal voor de Graetheide krant.

De Dodewaard moet dicht!

Begin jaren ‘80 wist de ‘Dodewaard-gaat-dicht!-beweging’ duizenden mensen te mobiliseren voor protestacties tegen de kerncentrale in Gelderland. Daarbij werd hulp ingeschakeld van lokale en provinciale natuur- en milieuorganisaties die actief betrokken zijn bij de strijd tegen kernenergie. Ook de Limburgse milieufederatie deed oproepen en publiceerde verslagen in de toenmalige 4M-krant. De kernramp van Tsjernobyl in 1986 zorgde voor een kantelpunt in het denken over kernenergie. De kerncentrale in Dodewaard werd op 26 maart 1997 uit bedrijf genomen. Op 9 april 2003 is de laatste splijtstof uit de centrale afgevoerd en op 1 juli 2005 was het ombouwproces gereed en is de 40-jarige wachttijd ingegaan. De definitieve ontmanteling is gepland vanaf 2045(!).

De laatste jaren is de aandacht van de NMF Limburg op het vlak van kernenergie vooral gericht op de ‘scheurtjesreactor’ in Tihange, net over de grens bij Luik. Stop Tihange Nederland, het euregionale partnership tegen de Belgische kerncentrale in Tihange, is een aangesloten organisatie.

Lees ook: DE DODEWAARD BLOKKADE drie dagen in een flits

Bron: Wikipedia

Een pilske zonder kraag

Op 27 november 1980 werd er gestemd over de ruilverkaveling Mergelland. Milieuorganisaties vreesden dat de beoogde schaalvergroting nadelig zou uitpakken voor het karakteristieke Zuid-Limburgse landschap. Kleine landschapselementen, zoals graften, heggen en houtwallen, zouden mogelijk verdwijnen. Wat overbleef was een verarmd en verschraald gebied als ‘een pilske zonder kraag’. Met deze slogan startten de Vereniging tot Behoud van Natuurmonumenten, Stichting Milieufederatie en Stichting Natuur en Milieu een advertentiecampagne. De organisaties wilden bereiken dat de unieke natuurwaarden van de streek behouden bleven met ook bestaansrecht voor de kleine boer.

Perswandelingen Plateau Margraten

In de lange strijd tegen de mergelwinning bij Margraten organiseerden de Stichting Milieufederatie Limburg in samenwerking met NS, Natuurmonumenten, Limburgs Landschap, Bond Heemschut en het Recreatieschap perswandelingen over het Plateau van Margraten. Tijdens deze voorjaarswandelingen werd ook een bezoek gebracht aan het nieuwe informatiecentrum in de Van Tienhovenmolen bij het gehucht Wolfshuis.

Niet zo blij dat ik rij

Met de opkomst van de auto groeide ook de zorg over de negatieve milieu-impact van het vervoermiddel. In samenwerking met de Sportieve en Nadenkende Automobilisten Club (SNAC) werden pamfletten verspreid met het motto “Niet Zo Blij Dat Ik Rij”. Het was een ludieke toespeling op de slogan van de “Blij Dat Ik Rij”-campagne, die autorijden juist stimuleerde. De Milieufederatie Limburg en SNAC stelden ook nog 10 geboden op voor de sportieve automobilist.

Lees ook:
10 geboden voor de sportieve automobilist

Aktie Geuldal

Vereniging tot Behoud van Natuurmonumenten en Stichting het Limburgs Landschap voerden in het voorjaar van 1977 actie voor het behoud van drie belangrijke objecten in het Zuid-Limburgse Geuldal. Met de Aktie Geuldal hoopten de organisaties minstens twee miljoen gulden op te halen. Het bedrag kwam ten goede aan de volgende objecten en gebieden:

Cottesserbeek
De beek vormt de grens met België en flankeert de beboste hellingen van het Vijlerbos. Het gebied bevat graslandpercelen, verscheidene boom- en struiksoorten, holle wegen, stukjes bouwland, een bosje, een mozaïek van landschapselementen met als middelpunt een fraaie vakwerkboerderij.

Volmolen
De geul stroomt dwars door dit gebied, met aan weerszijden graslanden en begrensd door populieren. In die populieren zijn met een goed oog de altijd groene ‘dotten’ van de mistletoe te zien. In het midden van dit dal ligt de Volmolen, die na restauratie in 1977 weer als graanmolen in gebruik is genomen.

‘T Höfke
Een typisch Limburgse boerderij, die niet langs de Geul ligt, maar op de helling van het dal. Door een aanpassing in beheer is op enkele percelen in dit gebied de zinkminnende Alpenboerenkers weer te vinden.

Lees ook:
Krachtige actie tot behoud van Geuldal

Eerste editie 4M Krant

In 1976 werd de eerste editie van de 4M krant uitgebracht. De Milieukrant voor Maas- Mijn- en Mergelland was een uitgave van Stichting Milieufederatie Limburg, Vereniging Milieudefensie en Strohalm Limburg, met als doel om lezers vijf maal per jaar op de hoogte te houden van milieunieuws en activiteiten in en rondom Limburg. De 4M krant werd in 1987 opgevolgd door het kwartaalblad Limburgs Milieu.

DSM-ramp: ontploffing NAK 2

Op vrijdagmorgen 7 november 1975 trokken donkere wolken over het DSM terrein tussen Geleen en Beek. Bij het opstarten van de naftakraker 2 ontplofte de fabriek waardoor direct een enorme vlammenzee ontstond. Door de drukgolf van de explosie, die als een aardbeving voelde, sneuvelden ruiten in een omtrek van enkele kilometers. Bij het ongeluk kwamen veertien medewerkers om het leven en raakten honderden gewond. De explosie van NAK 2 heeft er toe geleid dat de Stichting Milieufederatie Limburg meer aandacht is gaan besteden aan de milieuproblematiek van DSM.

Lees ook:
DSM-ramp: als de dag van gisteren

Limburg loopt achter op milieugebied

Ir. Henk Vijverberg, staffunctionaris van Stichting Milieufederatie Limburg, laat zich in een interview met Inkijk somber uit over het milieubeleid in onze provincie. In de eerste jaren liep de federatie voortdurend achter de feiten aan, stelt Vijverberg. Plannen voor de omgeving stonden al klaar tegen de tijd dat de ze er iets tegen kon inbrengen. Ook deed de overheid weinig of niets met de adviezen die de federatie uitbracht. Vijverberg vindt dat Limburg achterloopt op milieugebied en doet in het interview een oproep om samen te werken op het gebied van ruimtelijke ordening en milieubeheer.

Lees ook:
Artikel INKIJK

Stop Rijksweg 73

De Rijksweg 73, ook wel de ruggengraat van Limburg genoemd, moest voor een snelle noord-zuidverbinding gaan zorgen en de bestaande doorgaande wegen ontlasten. Jarenlang werd er hevig gediscussieerd over de ligging van het zuidtracé op de oost- of op de westoever van de Maas. De Milieuraad Limburg pleitte samen met andere milieuorganisaties voor aanleg op de westoever, omdat het tracé over de oostoever meerdere natuurgebieden zou doorbreken, passeren en verstoren. Uiteindelijk besloot de Raad van State op 13 november 2002 dat de aanleg op de oostoever door kon gaan. Op 6 januari 2003 ging officieel de eerste schop de grond in bij Swalmen.

Bron: Wikipedia

De grenzen aan de groei

De grenzen aan de groei (“The Limits to growth: a global challenge”) is een rapport van de Club van Rome uit 1972 waarin de uitputtingsproblematiek centraal staat.

Lees verder op Wikipedia

Motie tegen vestiging olieraffinaderij in Ternaaien

Nadat er plannen kwamen om een olieraffinaderij te vestigen in Ternaaien, net over de grens bij Eijsden, heeft het actiecomité Schone Maasvallei een motie gestuurd naar de Belgische en Nederlandse regeringen. In deze motie wijst de actiegroep “op de zeer ernstige bedreiging van het leefmilieu van een bevolking van 150.000 zielen en op de sociaal-economische, recreatieve en financiële consequenties van een vestiging in Ternaaien”. In 1973 lopen naar schatting 30.000 mensen mee in een protestmars vanaf het Vrijthof in Maastricht (zie foto’s). Door de Ibramco-affaire en de daarmee gepaard gaande val van de Belgische regering in 1974 werd het project definitief afgeblazen.

Lees ook:
Actiegroep op bezoek bij minister

Protestmars tegen vestiging raffinaderij in Ternaayen (België)

Ibramco-affaire

Bron foto’s: Nationaal Archief 1, 2, 3
Bron citaat: Limburgs Dagblad van 31 januari 1972

Oprichting

Op 23 november 1971 is de oprichtingsakte van de Stichting Milieuraad Limburg in aanwezigheid van notaris Van Reij uit Sittard door de oprichters Frans Notermans, een bevlogen advocaat uit Venlo, en Johannes Onland, toenmalige burgemeester van Born, ondertekend. De aanleiding voor de oprichting was de alsmaar toenemende milieuvervuiling en de behoefte de activiteiten van natuur-, landschap- en milieugroepen op provinciaal niveau te coördineren en ondersteunen. Organisaties als de provinciale Landschappen, Natuurmonumenten en de landelijke Stichting Natuur en Milieu stimuleerden de oprichting. In 1974 kreeg de stichting de naam Milieufederatie Limburg, in lijn met de andere provinciale federaties die rond deze tijd werden opgericht. In 2015 werd de naam opnieuw veranderd in Natuur en Milieufederatie Limburg (NMF Limburg) en kreeg de federatie een nieuwe huisstijl (met het huidige logo).

Lees ook:
Nieuwe naam en huisstijl voor Milieufederatie Limburg